Czym są Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (CAPD) i jak się objawiają?
Słyszenie to złożony proces, w którym kluczową rolę pełnią dwa organy: wyspecjalizowany receptor czyli ludzkie ucho oraz mózg. To mózg dekoduje, przetwarza i interpretuje złożone sygnały akustyczne, które docierają do niego poprzez ucho i nerw słuchowy. To mózg „rozumie” przekaz informacji zawarty w dźwięku, a zatem jest kluczową częścią układu słuchowego. Dzięki sprawnym procesom odbioru i przetwarzania bodźców słuchowych w mózgu dziecko może wykształcić mowę.
Słyszenie i mowa to kluczowe umiejętności umożliwiające komunikację. Sprawna komunikacja jest najważniejszą z cech ludzkich. To ona umożliwia rozumienie pojęć abstrakcyjnych oraz naukę.
Według Amerykańskiego Stowarzyszenia Słuchu i Mowy ASHA, CAPD rozpoznaje się w przypadkach, w których występuje zaburzenie w co najmniej jednej z wyższych funkcji słuchowych, tj.: lokalizacja dźwięku, różnicowanie dźwięku, rozpoznawanie wzorców dźwiękowych, analiza czasowa dźwięku oraz umiejętność rozumienia dźwięku w obecności sygnałów zagłuszających (hałasu, szumu, gwaru) lub mowy zniekształconej.
Gorsza uwaga i pamięć słuchowa oraz zdolność różnicowania i wyodrębniania informacji słuchowej z szumu skutecznie zakłóca proces sprawnego uczenia się.
Uważa się, że nawet połowa dzieci z trudnościami w nauce ma problem z przetwarzaniem słuchowym. Zaburzenie to może współwystępować z innymi zaburzeniami rozwojowymi tj. dysleksja, opóźniony rozwój mowy, specyficzne zaburzenia rozwoju języka oraz zaburzeń związanych z deficytem uwagi (ADD) czy zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD).
Do najczęstszych objawów mogących sugerować centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego należą:
- problem ze skupieniem uwagi
- trudności w nauce, pisaniu i czytaniu, w nauce języków obcych
- trudności ze rozumieniem mowy w hałaśliwym otoczeniu
- trudności ze rozumieniem dłuższych lub złożonych poleceń ustnych
- trudności z rozróżnieniem podobnych głosek
- częste prośby dziecka o powtórzenie pytania lub wypowiedzi
- dziecko sprawia wrażenie nieobecnego
Czy moje dziecko ma Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego?
Ankieta dla rodziców oceniająca prawdopodobieństwo występowania centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego (CAPD)
Drogi rodzicu, chcąc ułatwić Ci ocenę dziecka pod kątem występowania CAPD, przygotowaliśmy krótką ankietę. Zawiera ona 6 pytań. Poniżej każdego z wyszczególnionych pytań znajduje się lista podpunktów, które mają na celu ułatwić Ci udzielenie odpowiedzi na zamieszczone pytania. Jeżeli uznasz, że wyszczególnione podpunkty (w części lub w całości) trafnie opisują Twoje dziecko, zaznacz odpowiedź -tak. Udzielenie odpowiedzi twierdzącej (tak) na którekolwiek z zamieszczonych pytań sugeruje wizytę u profesjonalnego logopedy- terapeuty COPD w celu przeprowadzenia diagnostyki występowania centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego u Twojego dziecka.
UWAGA! Ankieta nie służy stawianiu diagnozy. Nie jest walidowanym narzędziem diagnostycznym. Jej celem jest zwrócenie Państwa uwagi na występowanie trudności u dziecka mogących wskazywać na centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego. Potwierdzenie diagnozy bądź wykluczenie występowania CAPD wymaga wnikliwej oceny logopedy-terapeuty CAPD.
Czy u Twojego dziecka obserwujesz:
1. Trudności z prawidłowym rozumieniem mowy w obecności zakłócających dźwięków, tj. szum lub hałas w otoczeniu, gwar rozmów?
2. Trudności ze zrozumieniem mowy szybkiej lub niewyraźnej?
3. Dobrze słyszy ale odnosisz wrażenie, że nie rozumie co słyszy?
- ma trudności ze zrozumieniem co do niego mówisz, zwłaszcza przy dłuższych wypowiedziach?
- nie rozumie i nie wykonuje prawidłowo poleceń?
- Długo się zastanawia zanim zrozumie i wykona polecenie?
- Prosi o powtórzenie polecenia? Wypowiedzi?
4. Trudności w utrzymaniu uwagi?
- łatwo się rozprasza
- nie potrafi długo skoncentrować się na jednym zadaniu
- zawiesza się, wyłącza, sprawia wrażenie nieobecnego
- dźwięki z otoczenia łatwo go rozpraszają
5. Trudności z nauką?
- ma trudności z nauką czytania i pisania
- nie rozumie poleceń nauczyciela
- ma trudności z pisaniem ze słuchu, jego notatki z lekcji są niekompletne
- ma trudności z nauka języków obcych
6. Dodatni wywiad dotyczący występowania wysiękowego zapalenia ucha środkowego, nawracającego ostrego zapalenia ucha środkowego czy przerostu migdałka gardłowego.
UWAGA! Logopeda – terapeuta CAPD nie jest lekarzem. Może jedynie wykluczyć lub potwierdzić występowanie COPD oraz zastosować właściwą terapię. Logopeda- terapeuta COPD ściśle współpracuje z zespołem lekarskim, szczególnie ze specjalistami z zakresu laryngologii dziecięcej oraz audiologii i foniatrii. W wybranych przypadkach logopeda – terapeuta COPD sugeruje konieczność konsultacji lekarskich w celu ewentualnej dalszej diagnostyki i leczenia współistniejących problemów zdrowotnych.
Diagnoza CAPD w Nobilismed- dobry wybór, gdy podejrzewam zaburzenia przetwarzania słuchowego u mojego dziecka
Jeśli podejrzewam, że u mojego dziecka występują centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego, powinno ono być zdiagnozowane przez logopedę posiadającego uprawnienia i doświadczenie w diagnostyce i terapii CAPD u dzieci. Diagnozę najlepiej przeprowadzić najwcześniej jak to możliwe, aby zapewnić dziecku optymalne warunki rozwoju wyższych funkcji słuchowych i nauki.
Ryzyko występowania CAPD możemy określić już u dzieci przedszkolnych. Na diagnozę CAPD kierowane są w głównej mierze dzieci, które rozpoczęły już naukę szkolną. Trudności z przetwarzaniem informacji słuchowej są bowiem jedna z możliwych przyczyn występowania trudności szkolnych.
Wizyta u logopedy – terapeuty CAPD ma na celu ocenę występowania czynników ryzyka, charakterystycznych objawów i konieczności diagnostyki dziecka w kierunku centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego oraz ocenę wyższych funkcji słuchowych z użyciem optymalnych dla Państwa dziecka metod diagnostycznych. W zależności od możliwości dziecka terapeuta przeprowadzi proces diagnostyczny na jednym lub dwóch osobnych wizytach.
Logopeda – terapeuta CAPD przeprowadza szczegółowy wywiad z rodzicami dziecka oraz zleca wykonanie niezbędnych badań słuchu, których celem jest wykluczenie współistnienia chorób ucha mogących uniemożliwić prowadzenie skutecznej terapii. Nobilismed dysponuje pełnym zakresem możliwości diagnostycznych w zakresie zaburzeń słuchu. Zlecone badania możecie Państwo wykonać w najdogodniejszym terminie. W przypadku, gdy badania słuchu wykażą odchylenia od normy, terapeuta zasugeruje wizytę lekarską. W Nobilismed możecie Państwo skorzystać z konsultacji specjalistów z zakresu audiologii i foniatrii oraz otolaryngologii dziecięcej, posiadających ogromne doświadczenie w leczeniu chorób ucha u dzieci.
UWAGA: Terapeuta CAPD opracuje oficjalny raport z badania, który stanowi podstawę do prowadzenia terapii w wybranym ośrodku oraz stanowi cenna informacje dla poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli prowadzących o trudnościach z jakimi boryka się dziecko. Raport będzie gotowy do obioru w recepcji poradni Nobilismed. Jeżeli zdecydują się Państwo na rozpoczęcie terapii w naszej placówce, przygotujemy dla Państwa stosowna umowę.
Kolejne wizyty u logopedy – terapeuty CAPD zależne są od wybranych metod treningu słuchowego. Po każdym z planowanych etapów terapii zalecana jest wizyta kontrolna oraz ponowna diagnoza, która umożliwi ocenę postępów dziecka oraz kwalifikacje do kolejnych etapów terapii. Częstość wizyt, treningów nadzorowanych przez terapeutę oraz wykonywanych w warunkach domowych ustalana jest indywidualnie dla każdego pacjenta.
Trening słuchowy – czy może pomóc mojemu dziecku?
Trening słuchowy ma na celu ćwiczenie wyższych funkcji słuchowych, tj.: jak uwaga i pamięć słuchowa, różnicowanie dźwięków mowy oraz rozumienie mowy w szumie. W efekcie wydłuża pamięć słuchową, podzielność uwagi i zdolność jej utrzymania na dłuższych komunikatach lub wypowiedziach słownych w obecności zakłócających bodźców takich jak szum (np. wypowiedzi nauczyciela w gwarnej klasie).
Trening słuchowy poprawia również zdolność do uczenia się w oparciu o „kanał słuchowy”, a zatem również ułatwia naukę czytania i pisania ze słuchu. Jest to szczególnie istotne dla dzieci wczesnoszkolnych, bowiem umiejętność sprawnego uczenia się redukuje stres, przekłada się na pewność siebie oraz nawiązywanie kontaktów z rówieśnikami.
Trening słuchowy ułatwia rozwój mowy, prawidłowej artykulacji i melodii języka oraz umożliwia naukę języków obcych.
Trening słuchowy może być również pomocny w leczeniu nadwrażliwości słuchowej u dzieci.
Trening słuchowy wpływa również korzystnie na samoocenę, pewność siebie, obniżenie poziomu stresu związanego z wykonywaniem trudnych zadań oraz komunikację i relacje społeczne z rówieśnikami.
Terapia CAPD w Nobilismed
W Nobilismed możecie Państwo skorzystać z oferty terapii CAPD w oparciu o Neuroflow AKTYWNY TRENING SŁUCHOWY ATS® lub terapii słuchu Johansena IAS.
Neuroflow AKTYWNY TRENING SŁUCHOWY ATS® to pierwszy w Polsce interaktywny trening wyższych funkcji słuchowych dla dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego oraz dzieci z grupy ryzyka już od 4 roku życia. Dużym plusem programu jest możliwość dostosowania terapii do potrzeb dziecka i możliwości rodziców – terapia może odbywać się w domu pacjenta pod kontrolą rodzica, w gabinecie terapeuty lub w systemie hybrydowym.
Trening słuchowy na platformie Neuroflow składa się z modułów, które odpowiadają potrzebom każdego z typów klinicznych zaburzeń przetwarzania słuchowego. Program treningu ma inny przebieg w przypadku dzieci z zaburzeniami słyszenia na poziomie fonologicznym (problemy z różnicowaniem zmian wysokości i głośności dźwięków, głosek, trudności w czytaniu i pisaniu, wady wymowy), niż w przypadku dzieci z zaburzeniami uwagi słuchowej (trudności z dłuższym utrzymaniem uwagi, impulsywność, zaburzona krótkotrwała pamięć słuchowa, częste współwystępowanie deficyty uwagi -ADD czy deficyty uwagi z nadreaktywnością – ADHD) czy zaburzeniami integracji słuchowo-wzrokowej wymagających dobrej współpracy lewej i prawej półkuli mózgu (rozumienie ze słuchu, rysowanie, pisanie i czytanie, taniec oraz wykorzystanie i stosowanie prozodycznych cech mowy).
Program jest dostosowany do kilku poziomów rozwojowych, od wieku przedszkolnego do młodzieży. Terapia słuchowa Neuroflow jest aktywną formą treningu – wymaga od dziecka skupienia uwagi i pełnej współpracy. Stopień trudności zadań jest dostosowywany do możliwości dziecka i zmienia się w sposób adaptacyjny, co oznacza, że gdy dziecko odpowiada prawidłowo, system utrudnia mu zadanie, a gdy odpowiada nieprawidłowo – ułatwia. Sesje treningowe odbywają się 3 razy w tygodniu, przy czym każda z nich trwa ok. 20-25. Trzy etapy ćwiczeń słuchowych trwają około 8 miesięcy.
Wymagania techniczne do przeprowadzenia treningu Neuroflow w warunkach domowych to:
- Słuchawki nauszne, stereofoniczne
- Komputer stacjonarny lub laptop z monitorem o rozdzielczości min. 1024×768
- Stabilne połączenie z internetem
- Przeglądarka internetowa Chrome lub Firefox
- Wyłączony AdBlock lub inna aplikacja blokująca reklamy
- Włączona obsługa Java Script oraz akceptacja możliwości zapisywania przez Serwis plików cookies.
Terapia słuchu Johansena IAS została opracowana przez dr. Kjelda Johansena, wykładowcy Uniwersytetu Pedagogicznego w Kopenchadze i dyrektora Bałtyckiego Labolatorium badan nad dysleksją. Ta forma treningu jest mniej wymagająca pod względem konieczności skupienia uwagi i współpracy ze strony pacjenta. Jej niewątpliwą zaletą jest możliwość przeprowadzania treningu w warunkach domowych oraz brak konieczności rezygnacji z innych form terapii, jakimi objęte są dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, ADD, ADHD czy tez dzieci z opóźnionym rozwojem psychoruchowym.
Program terapeutyczny Terapii Słuchu Johansena obejmuje odsłuchiwanie na słuchawkach nausznych płyt CD zawierających nagranie indywidualnie dobranej filtrowanej muzyki instrumentalnej. Płyta nagrywana jest po zakończeniu diagnozy CAPD i dostarczana do Nobilismed. Dziecko otrzymuje płytę do domu i słucha jej sześć dni w tygodniu przez 10 do 15 minut dziennie. Postępy terapii kontrolowane są co 6 do 8 tygodni (zależnie od wieku) przez terapeutę CAPD. Po każdorazowej rewaluacji dziecko otrzymuje nową specjalnie dla niego przygotowaną płytę CD z programem terapeutycznym. Program stymulacji trwa około 8-12 miesięcy.
Wymagania techniczne do przeprowadzenia terapii słuchu Johansena w warunkach domowych:
- Słuchawki nauszne, stereofoniczne
- Odtwarzacz przenośny płyt CD
Dlaczego warto wybrać trening słuchowy w NobilisMed?
Trudności rozwojowe u dzieci, w tym również zaburzenia przetwarzania słuchowego to problem interdyscyplinarny, wymagający zespołowego podejścia do pacjenta. Nobilismed zapewnia Państwa dzieciom opiekę grona specjalistów ściśle współpracujących w celu ustalenia i przeprowadzenia optymalnego procesu diagnostyczno-terapeutycznego dla każdego pacjenta, który trafia pod naszą opiekę. Wymiana wiedzy i doświadczenia pomiędzy kadrą lekarzy i logopedów jest standardem naszego postępowania terapeutycznego. Nobilismed zapewnia również pełne możliwości diagnostyczne w zakresie niedosłuchów i chorób ucha u dzieci, których współwystępowanie może istotnie wpływać na efekt prowadzonego treningu. Wybór właściwej kadry jest naszym priorytetem. Z tego powodu do współpracy w prowadzeniu pacjentów z zaburzeniami przetwarzania słuchowego zaprosiliśmy Pana Bartłomieja, który posiada wykształcenie zarówno z zakresu logopedii, treningów słuchowych, jak również audiofonologii. Serdecznie zapraszamy do skorzystania z szerokiej wiedzy Pana Bartłomieja.